Być jak superbohaterw... biurze

Codziennie przekonujemy się, jak bardzo zmienna jest rzeczywistość. Wiele dzieje się w tym samym czasie, a zależności między zdarzeniami często nie są oczywiste. Nasze funkcjonowanie przypomina bardziej grę w orientuj się niż przemyślany plan. Jak wyrobić w sobie umiejętność dostosowywania się do zmieniających się warunków, czyli rezyliencję? Podpowiadamy, jak to zrobić.

Rezyliencja to inaczej odporność lub nawet sprężystość psychiczna. To zbiór umiejętności, cech, zachowań, które pomagają radzić sobie z trudnymi wydarzeniami w sposób zmniejszający cierpienie. Dobra wiadomość jest taka, że rezyliencja nie jest wrodzona – możemy ją rozwijać i doskonalić przez całe życie.

Rezyliencja w pracy w modelu mieszanym

Praca mieszana wiąże się z wysoką zmiennością i złożonością codziennych czynności i zadań. Nie wystarczy raz dziennie zaplanować priorytety, bo prawie na pewno się zmienią. Dzień składa się z podejmowania wielu mikrodecyzji i dokonywania właściwych wyborów, np. na co przeznaczyć kolejne pół godziny. Potrzebujemy pracować synchronicznie i asynchronicznie, poświęcać czas na spotkanie i wymianę informacji, jak również na pracę indywidualną czy koncepcyjną. To wymaga elastyczności w sterowaniu naszą uwagą i skupieniem, gotowości do zmiany decyzji, gdy okoliczności się zmienią, gotowości do uczenia się oraz otwartości na nową wiedzę i zadania (lub rezygnacji z dotychczas realizowanych). 

Jak działa moc rezyliencji? 

Po czym poznamy, że ktoś posiada tę umiejętność? Ciekawe ujęcie prezentuje Joanna Malinowska-Parzydło (zobacz).

• Otwartość Taka osoba jest otwarta na informację zwrotną (udziela feedbacku i pyta o feedback). Wyciąga wnioski i zmienia swoje postępowanie na podstawie otrzymanych wskazówek. Uczy się i inspiruje sukcesem innych. Sukcesy te motywują ją do podejmowania prób i działania.
• Uczenie sięOsoba taka podejmuje eksperymenty, uczy się na ich wynikach. Czuje się komfortowo, „nie wiedząc” – żyje w przestrzeni ciągłego odkrywania. Ma świadomość, że wiedza i doświadczenie się dezaktualizują – to, że coś działało w przeszłości według określonego schematu, nie oznacza, że będzie teraz działało tak samo.
• Zadowolenie Osoba taka ma wewnętrzne poczucie zadowolenia – nie wymaga nadmiernej atencji i stałej motywacji zewnętrznej. Jej wiara w siebie, wytrwałość w dążeniu do osiągania celów i poczucie wpływu na życie pozwalają na stawianie ambitnych wyzwań, przezwyciężanie trudności.
• Wytrwałość Osoba taka jest wytrwała w obliczu niepowodzeń, a wyzwania traktuje jako możliwości – można jej powierzać projekty wymagające elastyczności i zmian.
• Spełnienie Osoba taka czuje się spełniona w wybranych przez siebie rolach – to oznacza, że jest bardziej zmotywowana do pozostania i niezmieniania miejsca zatrudnienia, nie będzie poszukiwała poczucia spełnienia gdzie indziej.
   

Jak trenować i rozwijać rezyliencję? 

Pierwszym krokiem do rozwijania rezyliencji jest samoświadomość. Aby lepiej poznać siebie, warto zadać sobie następujące pytania: Jak reaguję w określonych sytuacjach? Czy postępuję automatycznie, czy daję sobie czas między bodźcem a reakcją? Jak długo zajmuje mi adaptacja do zmiany? Jak długo „dochodzę” do siebie po trudnych sytuacjach? Warto się zastanowić, czy skupiamy się na problemie i próbujemy go jak najszybciej rozwiązać (i najlepiej, aby nikt się nie dowiedział, szybko wrócić do stanu pierwotnego), czy szukamy możliwości i wybieramy świadomie swoją postawę w danej sytuacji?

1. Ćwiczenie: Autorefleksja
   Obserwuj siebie uważnie i z ciekawością. Wiesz, co wywołuje w Tobie poczucie spełnienia, co wypełnia Cię spokojem? A co generuje stres, strach i nadmierne napięcie? Jak reaguje Twoje ciało?
2. Ćwiczenie: Praktyka czyni mistrza
   Tyle o sobie wiemy, ile nas sprawdzono – najwięcej lekcji wynosimy z trudnych zadań. Dlatego warto mierzyć się z problemami i szukać rozwiązań, zamiast chować głowę w piasek. Wyciszyć wewnętrznego krytyka, blokować negatywne myśli, zamieniać je w życzliwe wobec siebie. Warto zmienić język, którym się posługujemy, np. mówić „mogę” zamiast „gdybym”.


3. Ćwiczenie: Zacznij szybko
   Nie odkładaj zadań na później. Zazwyczaj mamy tendencję do odsuwania w czasie momentu rozpoczęcia zadania, gdy jest ono trudne, duże i złożone. Obawiamy się porażki. Wtedy najlepiej podzielić zadania na mniejsze, określić w czasie poszczególne etapy.
4. Ćwiczenie: Rozejrzyj się
   Nie jesteśmy samotną wyspą, dlatego warto w naszym otoczeniu poszukiwać koleżanek i kolegów odpornych psychicznie w sytuacji stresu, presji czy wyzwań.

Rezyliencja to joga dla ciała i głowy

Z coraz większą elastycznością będzie nam po prostu łatwiej zmierzyć się z trudnymi i wymagającymi sytuacjami. Zacznijmy próbować, ćwiczyć, bo warto poczuć różnicę.

Katarzyna Wolska-Górecka, Learning & Development Expert, Team – Centrum Eksperckie.

Ten artykuł pochodzi z wydania 0/2021 - przejdź do wydania