Transformacja na bardziej zrównoważony modelStrategia ESG

ESG, a szczególnie ryzyko ESG, to termin, z którym coraz częściej się spotykamy. Pojawia się m.in. w codzienności pracowników zajmujących się raportowaniem, zgodnością, ryzykiem, w tym także w sektorze bankowym. Warto wiedzieć, jak ryzyko ESG wpłynie na banki i klientów oraz ogólnie na realizacje strategii w tym zakresie.

ESG, czyli Environmental Social Corporate Governance, obejmuje wiele dziedzin i obszarów, a ich kontekst i siła oddziaływania na życie gospodarcze i społeczne są wyjątkowo szerokie. Można opisać ESG jako rozbudowywany obowiązek prawnoregulacyjny, który stopniowo ma doprowadzić do tego, że podmioty gospodarcze ze wszystkich sektorów będą prowadziły działalność w sposób bardziej odpowiedzialny, trwały, mitygując ryzyka i optymalizując korzyści – dla siebie, otoczenia oraz przyszłych pokoleń.

Środkiem do osiągnięcia tego celu jest także bardziej świadoma relacja z otoczeniem, pełniejsze informowanie rynku o postawach, planach i dokonaniach, ale w sposób znacznie bardziej niż dotychczas ustandaryzowany, porównywalny, rzetelny i przynoszący prawdziwy wgląd w działanie biznesu.

ESG nie budujemy od zera: w wielu branżach i spółkach przepisy oraz polityki wewnętrzne o charakterze środowiskowo-społecznym istniały od lat. 

Trzy filary ryzyka ESG

W wymiarze podstawowym ryzyka ESG porządkujemy według trzech filarów, dzieląc je na związane ze:  

• środowiskiem i klimatem (E), 
• społeczeństwem (S),
• ładem korporacyjnym (G). 

Ocena ich wpływu odbywa się w ramach tzw. podwójnej istotności – badamy nie tylko wpływ, który podmiot gospodarczy wywiera na swoje otoczenie, np. na środowisko i zmianę klimatu, lecz także jaki wpływ samo otoczenie – w tym wypadku środowisko i zmiana klimatu – będzie mieć na działalność danej firmy czy całego sektora lub gospodarki. 

Głębokie zmiany są pewne

Ze względu na bieżącą, unijną i krajową agendę legislacyjną większość firm w Polsce koncentruje się obecnie na ryzyku środowiskowym i klimatycznym. Filary dotyczące ryzyka społecznego i ładu korporacyjnego nie są jeszcze tak uregulowane, jednak przepisy wprowadzające harmonizację i podnoszące standardy także w tych obszarach mają pojawić się w nadchodzących latach.

Istniejące regulacje nakładają na sektor bankowy szereg nowych wymogów.  

Zastanawiacie się już, jaki wpływ ryzyka ESG mają na bankowców? Ponieważ obecnie znajdujemy się na wczesnym etapie rozwoju metod pomiaru i szacowania ryzyka ESG, nadzór bankowy uznał, że czynniki ryzyka ESG będą materializowały się w „tradycyjnych” kategoriach ryzyka. W znacznej części dotykają one ryzyka kredytowego, w mniejszym stopniu zaś ryzyka operacyjnego i rynkowego. 
Istniejące regulacje nakładają na sektor bankowy szereg nowych wymogów, dotyczących zarówno raportowania jakości istniejącego portfela, jak i oceny klienta przy przyznawaniu nowych ekspozycji kredytowych lub ich przeglądzie. Oczekuje się, że banki będą regularnie przeprowadzały testy warunków skrajnych dla ryzyka klimatycznego. Mówi się też o konieczności ujęcia ryzyka środowiskowego w wymogach kapitałowych.

Ocena ryzyka ESG – wieloaspektowe zadanie 

Do tej pory w sektorze bankowym modele statystyczne, które pozwalały spojrzeć w przyszłość, budowane były na podstawie danych historycznych. Testy warunków skrajnych przeprowadzane były w horyzoncie roku, a plany finansowe przygotowywano w perspektywie trzech lat. W chwili wyróżnienia ryzyka środowiskowego świat bankowości zmienił się gruntownie i bardzo szybko. Zaczęto mówić o modelach prognostycznych opartych na danych przyszłych (w zależności od ścieżek, w których ramach będzie się zmieniał klimat). Stress testy przeprowadzane powinny być w perspektywie minimum 10 lat i taki sam okres jest minimalnym horyzontem dla planowania dalszego rozwoju banku. 
Ocena ryzyka ESG, w tym środowiskowego i klimatycznego, choć konieczna do przestawiania przedsiębiorstw na tory zrównoważonego wzrostu, jest wieloaspektowym i niełatwym zadaniem. Także ze względu na konieczność zmiany dotychczasowego sposobu myślenia i znalezienia w nim przestrzeni na budowanie w każdym obszarze działania firm nowych rozwiązań, praktyk i standardów. To będzie wymagało wymiany wiedzy, współpracy, cierpliwości i innowacyjności. 

Transformacja już trwa

Każdy sektor i firma będą przechodzić tę ewolucję nieco inaczej. Widzimy firmy, które wyprzedzają wymagania rynkowe w zakresie działań  i wymogów ESG. Widzimy też takie, które dopiero się o nich dowiadują. ESG nie budujemy od zera. W wielu branżach i spółkach przepisy oraz polityki wewnętrzne o charakterze środowiskowo-społecznym istniały od lat. Teraz myślimy o nich w sposób dużo bardziej zaawansowany – jak o elementach niezbędnych do tworzenia wartości w firmie. 

Od lat zwracamy baczną uwagę na kwestie środowiskowo-społeczne, a ryzyka o tym charakterze uwzględniamy m.in. w przeglądach i politykach sektorowych czy w ramach polityki ESR Grupy ING.

Sami od lat zwracamy baczną uwagę na kwestie środowiskowo-społeczne, a ryzyka o tym charakterze uwzględniamy m.in. w przeglądach i politykach sektorowych czy w ramach polityki ESR Grupy ING. Kreujemy także ramy procesu zarzadzania ryzykiem ESG przewodząc pracom na forum Związku Banków Polskich. To kolejny etap rozwoju bankowości – „działania ESG” będą kiedyś przez biznes nazywane po prostu działaniami. 
Na sektorze bankowym spoczywa szczególna odpowiedzialność. Z jednej strony musimy być zgodni z wszelkimi oczekiwaniami regulatorów i ustawodawców, z drugiej pomóc naszym klientom dostrzec i zrozumieć ryzyka ESG oraz wesprzeć ich w przechodzeniu transformacji na bardziej zrównoważony model działania. Ta zmiana nie wydarzy się z dnia na dzień – będzie to długi proces: stopniowy, pełen wyzwań i znaków zapytania, ale opłacalny, przynoszący nowe, wymierne korzyści nam i otoczeniu.   

Mapy ryzyka

Do końca bieżącego roku wszystkie nasze portfele kredytowe będą miały mapy ryzyka wskazujące istotne czynniki ryzyka dla danej branży gospodarki czy portfela kredytowego. Dzięki nim będziemy mogli zidentyfikować podportfele szczególnie narażone na ryzyko środowiskowe. Równocześnie pracujemy nad zbudowaniem słownika danych, który później wykorzystamy do przygotowania odpowiedniego raportowania oraz do aktywnego zarządzania ryzykiem ESG naszego portfela kredytowego. Zapewne nie wszystkie potrzebne nam dane będziemy w stanie pozyskać ze źródeł statystycznych, dlatego istotne są partnerstwa i budowanie świadomości ryzyka ESG oraz ekspozycji naszych klientów na nie.

Tylko działając wspólnie możemy zajść daleko.   

Te głębokie zmiany wymagają nowej, innej niż dotychczas metody uczenia się i współpracy wewnątrz organizacji. 
Musimy: 

• wspierać się i wymieniać wiedzą ze wszystkimi jednostkami banku, w branży bankowej oraz w sektorach, w których działają nasi klienci;
• pozostać otwarci na wiele zmian, w tym takich, których jeszcze w szczegółach nie znamy;
• otworzyć się  na nowe pomysły i szukać wartości dodanej we współpracy między jednostkami.

Wszyscy – my, sektor bankowy, jak i nasi klienci – uczymy się identyfikować, zarządzać i oceniać ryzyko ESG, a także integrować je w nasze działania. Tylko działając wspólnie możemy zajść daleko.   

Strategia ESG w naszym banku

Aby dowiedzieć się więcej o strategii ESG oraz poznać przykłady jej realizacji w naszym banku, zapraszamy do odwiedzenia strony.
 
Michał Pstyga, Zespół Ryzyka ESG, Departament Regulacji Ryzyka